WIEDZA O ZAGROŻENIU – MNIEJSZE STRATY

Powodzie należą do katastrof naturalnych powodujących na naszych terenach największe szkody w majątku indywidualnym i publicznym. Statystyki dowodzą, że zniszczenia na skutek wezbrań potęgują się z roku na rok. Z badań przeprowadzonych w ostatnich latach wynika, że bardzo duży odsetek ludzi nie wie, jak przygotować dom, by straty powodziowe były jak najmniejsze. W dodatku większość nie wierzy, że można zrobić coś samemu dla ochrony dobytku i własnego życia.

Czy można samemu zmniejszyć straty powodziowe?
Nie mamy wpływu na to, czy powódź wystąpi, czy nie. Natomiast każdy, kto mieszka na terenach nawiedzanych przez powodzie, może wiele zrobić, by zmniejszyć własne straty. Do takich działań należą przede wszystkim:

Ubezpieczenie domu i wyposażenia
W większości firm ubezpieczeniowych nie ma specjalnego ubezpieczenia przed stratami spowodowanymi przez powódź – jest ono elementem ubezpieczenia „od ognia i innych zdarzeń losowych”. Obejmuje zazwyczaj takie zdarzenia jak: ogień, huragan, powódź, grad, piorun, obsunięcia się ziemi, itp.
Wiele wskazuje na to, że ubezpieczenia będą w przyszłości jedną z ważniejszych metod ograniczania strat powodziowych. Stanowią one, z jednej strony zabezpieczenie na wypadek katastrofy dla potencjalnie zagrożonych, z drugiej zaś pozwalają zmniejszyć obciążenie finansowe budżetu państwa w fazie likwidacji skutków powodzi.

Zabezpieczenie techniczne
Do podstawowych działań technicznych, które zdecydowanie mogą przyczynić się do zmniejszenia strat powodziowych należy:
właściwe odprowadzenie wód deszczowych z okolicy domu
Jeśli teren wokół domu jest tak ukształtowany, że nie ułatwia szybkiego odprowadzenia wód deszczowych, istnieje duże niebezpieczeństwo przedostania się tych wód do piwnic czy leżącego poniżej poziomu gruntu garażu. Warto więc zadbać o takie ukształtowanie terenu wokół domu, by ułatwić odpływ wody oraz takie wyprowadzenie jej odpływu z rynny, by mogła szybko dostać się do systemu odwadniającego.
dbałość o prawidłowe działanie rowów odwadniających
Rowy odwadniające pełnią bardzo ważną funkcję, a ich nieprawidłowe działanie jest częstą przyczyną zalania lub podtopienia wielu budynków. Bywa, że rowy są niedrożne ze względu na rosnące w nich chwasty i wyrzucane odpady. Zdarza się, że zostają całkowicie zasypane, np. przy budowie wjazdu. Warto więc, najlepiej wspólnie z sąsiadami, sprawdzić, czy rowy w okolicy są drożne i ciągle je konserwować.
zabezpieczenie kanalizacji przed cofaniem się ścieków
Jedną z częstych przyczyn niemałych strat są ścieki, które w czasie powodzi, a nawet w czasie silnych deszczów, potrafią zalać piwnice niszcząc zgromadzone tam rzeczy. Jest na to prosta, lecz wymagająca nakładów finansowych rada, należy zamontować na sieci kanalizacyjnej zawór zwrotny lub ręcznie zamykaną zasuwę. Porad w tej sprawie udzieli każdy hydraulik.

Przygotowanie domu do powodzi
Przygotowanie domu na wypadek powodzi nie powinno odbywać się dopiero wtedy, kiedy ona nadciąga. Nakłady mogą być kosztowne, lecz w efekcie wydatki stają się opłacalne. Przed groźbą zalania budynku można ochronić się na kilka sposobów.
Zastosowanie osłon stałych (betonowych lub ziemnych) – sprawdza się tam, gdzie spodziewany zalew nie jest głęboki. Polega na opasaniu budynku niskim (do 1 m wysokości) wałem ziemnym lub murkiem betonowym czy kamiennym. Doraźną osłonę stanowić mogą osłony z worków wypełnionych piaskiem. Aby takie zapory spełniły swoje zadanie, należy przestrzegać następujących zasad:

• przed położeniem pierwszej warstwy worków należy zdjąć darń i wykopać rów wiążący zaporę z gruntem o głębokości jednego worka (leżącego) i szerokości dwóch worków,
• worki napełnić gliną, piaskiem lub mułem tylko do połowy,
• nie jest konieczne wiązanie lub zszywanie worków ale należy pamiętać, żeby w pierwszej warstwie otwarte końce worków skierowane były pod prąd płynącej wody,
• nie napełnioną, luźną cześć worka należy położyć tak, by przykrył ją następny worek (rys. poniżej)
• po ułożeniu worka należy go dobrze ubić, tak by dokładnie wypełnił wszystkie wolne przestrzenie,
• układając następną warstwę należy zmienić kierunek układania worków.

Zapora przy podstawie powinna mieć szerokość równą przynajmniej jej trzem wysokościom.
Przykłady różnych rodzajów zapór

zapora z worków zapora z worków uszczelniona folią

Ilość worków potrzebna do zbudowania zapory o długości 30 metrów

wysokość zapory wymagana ilość worków

• 30 cm 600
• 60 cm 2000
• 90 cm 3400

Uszczelnienie domu to metoda polegająca na uniemożliwieniu wodzie dostępu do wnętrza budynku. Do typowych środków należą: położenie nieprzepuszczalnej warstwy na murach budynku (np. ceramicznej), nakładane na czas powodzi osłony na okienka piwnic i drzwi wejściowe, podniesienie progów, zamknięcie zasuwy w sieci kanalizacyjnej.
Zabezpieczenie przed wodą wnętrza budynku i wyposażenia ma za zadanie uniemożliwienie wodzie przepływu przez budynek. Najlepsze efekty daje odpowiedni dobór funkcji i pomieszczeń i ich wyposażenia, wodoodporna powierzchnia ścian, zastosowanie ceramicznych płytek podłogowych (zamiast parkietów lub drewnianych paneli) oraz umieszczenie niektórych urządzeń (np. piece c.o.) w bezpiecznych miejscach, np. na pierwszym piętrze lub strychu.

Organizacja życia i pracy w domu
Pamiętając o poniższych radach możemy w istotny sposób wpłynąć na wielkość strat:

• Ważne dokumenty, pamiątki rodzinne, pieniądze i kosztowności powinny być przechowywane na wyższych kondygnacjach.
• Z piwnicy i parteru powinno się usunąć wszystko, co może zostać zniszczone przez wodę.
• Bezpieczniejszy dla samochodu jest garaż na poziomie terenu niż zlokalizowany w piwnicy.
• Biuro wyposażone w drogi sprzęt komputerowy lub warsztat pracy wyposażony w kosztowne urządzenia nie powinien być zlokalizowany na parterze.
• Przy zakładaniu lub modernizacji ogrzewania warto zastanowić się, czy można zainstalować piec c.o. nie w piwnicy lecz na wyższej kondygnacji.

Przygotowanie rodziny do ewakuacji
Zawsze mamy nadzieję, że nigdy nie zajdą okoliczności zmuszające rodzinę do natychmiastowego opuszczenia mieszkania. Nie mniej, decydując się na zamieszkanie w pobliżu rzek czy zbiorników wodnych, należy brać pod uwagę i taką ewentualność. Warto być na to przygotowanym. Człowiek zaskoczony nagłą sytuacją (np. przez powódź) często zachowuje się nierozsądnie, traci czas na podejmowanie sprzecznych decyzji oraz szukanie rzeczy nie zawsze najbardziej mu potrzebnych. Zmuszony do szybkiej ewakuacji traci głowę, zapomina o pewnych czynnościach lub ważnych przedmiotach, których nie powinien zostawić w domu. Dlatego ważne jest wcześniejsze ustalenie niektórych szczegółów z członkami rodziny, np.:
o Co każdy ma zabrać ze sobą z najpotrzebniejszych rzeczy osobistych, kto weźmie dokumenty, lekarstwa, pamiątki rodzinne, domowe zwierzęta, koce, śpiwory, latarkę, nieprzemakalne obuwie, odzież, żywność, itp. Należy zatem:
- przygotować najważniejsze dokumenty, których zniszczenie lub zaginięcie stwarzałoby wiele problemów. Do najważniejszych z nich należą zwykle: akty własności, akty urodzeń i ślubów, polisy ubezpieczeniowe, świadectwa pracy, dokumenty podatkowe, papiery wartościowe, testamenty, itp.
- sporządzić listę leków, które zażywane są przez członków rodziny, szczególnie przez osoby starsze lub chore oraz ich dawkowanie. W przypadku osób, które używają specjalnych urządzeń medycznych, np. rozruszników serca, należy zapisać typ rozrusznika, numer seryjny i inne niezbędne informacje. Osoby chore powinny posiadać ze sobą wyniki badań.
- zaplanować indywidualne wyposażenie dla każdego członka rodziny. Każda z osób powinna zabrać ze sobą ciepłą odzież, nieprzemakalną kurtkę i buty, zapasową bieliznę, śpiwór lub koc, dokumenty, środki higieny (mydło, ręcznik, szczoteczka, itp.). Warto zabrać ze sobą zapas żywności i napojów choćby na jeden dzień.
- przygotować listę innych niezbędnych rzeczy koniecznych do zabrania, np. radio przenośne, baterie, latarka, świece, środki opatrunkowe, kuchenka benzynowa lub gazowa, naczynia niezbędne do spożywania posiłków.
o Kto i jakie czynności wykona przed opuszczeniem domu. W związku z tym należy pamiętać o wyłączeniu wody, gazu, prądu, zamknięciu okien, drzwi, itp. Jeżeli to możliwe należy zaplanować zdemontowanie i przeniesienie wszystkich urządzeń elektrycznych i gazowych z pomieszczeń zagrożonych zalaniem oraz przeniesienie ich na wyższe kondygnacje (większość z tych urządzeń pozostawiona na swoim miejscu po powodzi nie nadaje się do naprawy).
Jeśli pomieszczenia sanitarne znajdują się w piwnicy lub przyziemiu i nie ma zainstalowanych zasuw lub zaworów zwrotnych na wylotach kanalizacji (muszla klozetowa, kratki ściekowe, inne) należy przygotować korki z drewna lub worków plastikowych oraz np. worki z piaskiem do ich obciążenia. Takie proste rozwiązanie skutecznie chroni pomieszczenie przed zalaniem przez cofające się ścieki. Należy również pamiętać o przeniesieniu z piwnicy środków chemicznych, które rozpuszczone w wodzie mogą stanowić poważne zagrożenie. Są to zazwyczaj farby, lakiery, rozpuszczalniki, środki ochrony roślin, trucizny na gryzonie, itp.
o Gdzie będą ewentualne miejsca kontaktowe rodziny, gdy powódź zaskoczy ich poza domem. Należy przemyśleć wszystkie możliwości (np. szkoła, praca, krewni czy punkt ewakuacyjny) oraz ustalić sposób kontaktu. Pamiętać przy tym należy, że mogą wystąpić problemy z połączeniami telefonicznymi.

Ważne telefony

OSP Sosnówka – dyżury całodobowe 757610308
Urząd Gminy 757621093 , 757621094
Zakład Usług Komunalnych Miłków 757610357 , 757610436
Pogotowie ratunkowe 999
Straż Pożarna – telefon alarmowy 998
Policja – telefon alarmowy 997
Komisariat Policji Karpacz 757619402
Praktyka Lekarza Rodzinnego – Podgórzyn 757621230
Praktyka Lekarza Rodzinnego – Sosnówka 757610267
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej 757621129