Rolnicy ze względu na charakter wykonywanej pracy są jedną z grup zawodowych szczególnie narażoną na występowanie chorób układu ruchu. Praca w rolnictwie, mimo postępów mechanizacji, wymaga nadal dużych wysiłków fizycznych. Powoduje przeciążenie narządów ruchu, w szczególności kręgosłupa, które prowadzą do mikrourazów oraz przyspieszenia zmian zwyrodnieniowych. Do czynników zawodowych w rolnictwie wywołujących lub nasilających choroby układu ruch należą: ciężka praca fizyczna, dźwiganie i przenoszenie ładunku o dużej masie i gabarytach, częste schylanie się, praca na poziomie gruntu w pozycji pochylonej, praca z użyciem sprzętu wytwarzającego drgania, brak odpowiednich środków wspomagających przemieszczanie ładunku (wózki, taczki) oraz niekorzystne warunki atmosferyczne (zimno, wilgoć). Każda praca wymaga zaplanowania, ale często warunki pogodowe wymuszają na rolnikach kumulację działań i spiętrzenie obowiązków powodując wiele trudnych i stresujących sytuacji.            

W celu uniknięcia problemów zdrowotnych, warto zastosować się do poniższych kilku podstawowych zaleceń.

• Codzienne czynności zorganizować tak, aby ograniczyć konieczność ręcznego dźwigania. Stosować wózki, taczki i transportery, które pozwolą wyeliminować ręczne podnoszenie i przenoszenie ciężkich worków, skrzynek lub kostek słomy. Każdy pomysł usprawniający pracę jest dobry.  
• Podczas podnoszenia ciężarów stosować zasadę, „zgięte nogi, proste plecy, płynnie do góry i do przodu”. Niedopuszczalne jest podnoszenie i przenoszenie w sposób ciągły ciężarów o masie większej niż 30 kg przez mężczyzn i 12 kg przez kobiety, a dorywczo 50 kg przez mężczyzna i 20 kg przez kobiety.
• Przy przenoszeniu ciężkich przedmiotów poprosić o pomoc drugą osobę. Unikniemy zmęczenia i nie narazimy swojego kręgosłupa na urazy. Podczas pracy zespołowej ważna jest koordynacja. Ciężar należy uchwycić i podnieść jednocześnie. Podczas przenoszenia należy unikać pochyleń na boki i skrętów tułowia.
• Długie przedmioty należy podnosić „na raty”. Najpierw należy unieś przedmiot z jednej strony i stopniowo przesuwać się w stronę środka jego długości. Uchwycenie przedmiotu pośrodku pozwoli na rozłożenie jego ciężaru równomiernie na obie ręce. Ciężar należy podnosić wykorzystując siłę nóg i pamiętać o wyprostowanych plecach. Długie przedmioty zawsze lepiej podnosić w dwie osoby.
• Odstawiając ciężki przedmiot na miejsce znajdujące się na wysokości bioder, np. blat można odciążyć kręgosłup, popychając przedmiot udem. Podczas noszenia należy pamiętać, by oprócz dopuszczalnego ciężaru, wziąć pod uwagę ilość przedmiotów do przeniesienia, odległość oraz rozmiar przedmiotów. Czasem lepiej i zdrowiej jest podzielić ciężar na pół, np. stosując mniejsze skrzynki na warzywa czy owoce.
• Podczas pracy z pilarką ręczną trzeba wziąć pod uwag ciężar maszyny oraz drgania i wibracje, które mogą utrudnić pracę. Wycinając drzewo lub przerzynając drewno należy opierać łokcie o uda, odciążając kręgosłup. Można wykorzystać także ciężar samej pilarki opierając ją o przecinane drewno za pomocą zębów oporowych przy nasadzie prowadnicy.
• Ręczne umieszczanie ciężkich kostek lub bel słomy na poddaszu stodoły może być przyczyną urazów układu mięśniowo-szkieletowego. Zawsze, gdy jest to możliwe, należy używać mechanicznych urządzeń wspomagających lub eliminujących transport ręczny np. wyciągarki.    

Należy pamiętać również o odpowiednim ubiorze nie krępującym ruchów oraz aby tempo pracy dostosować do swoich możliwości i robić przerwy na odpoczynek. Osoba wypoczęta lepiej koncentruje się na wykonywanym zadaniu pracując efektywniej i bezpieczniej.                   

Rolniku pamiętaj – Twoja wiedza i działania mające wpływ na poprawę bezpieczeństwa pracy w gospodarstwie rolnym są bezcenne. Eliminując zagrożenia zyskujemy dla siebie i rodziny bezpieczne miejsce do pracy i życia oraz chronimy zdrowie, a nawet życie.

Opracowała:
Agnieszka Pawłowicz
Kierownik PT KRUS w Jeleniej Górze

Źródło:  www.krus.gov.pl, www.pip.gov.pl