W jesiennej ofercie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa znajduje się szereg programów pomocy skierowanych do mieszkańców wsi. Przedstawiamy krótki informator o tych instrumentach wsparcia, które są obecnie dostępne w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.  Wśród nich są dwie nowości.     

TWORZENIE GRUP PRODUCENTÓW
28 października 2019 r. Agencja rozpocznie przyjmowanie wniosków o udzielenie wsparcia finansowego na „Tworzenie grup producentów i organizacji producentów”. Nabór zakończy się 13 grudnia.
Pomoc skierowana jest do nowych grup producentów rolnych, uznanych od 22 grudnia 2018 r. W ich skład muszą wchodzić wyłącznie osoby fizyczne, działające jako przedsiębiorcy prowadzący mikro, małe lub średnie przedsiębiorstwo. Ponadto o wsparcie mogą starać się grupy, które spełniają następujące warunki: zostały uznane przez dyrektora oddziału regionalnego ARiMR na podstawie planu biznesowego; łączą producentów jednego produktu lub grupy produktów, którzy nie byli członkami grupy producentów lub organizacji producentów utworzonej ze względu na ten sam produkt lub grupę produktów, której przyznano i wypłacono pomoc na rozpoczęcie działalności ze środków UE po 1 maja 2004 r.; w skład grupy producentów nie wchodzą małżonkowie członków, o których mowa powyżej oraz osoby powiązane bezpośrednio z nimi kapitałowo lub osobowo; zadeklarują realizację planu biznesowego w trakcie trwania 5-letniego okresu wsparcia.
Pomoc przyznawana jest w okresie pierwszych 5 lat funkcjonowania grupy liczonych od dnia jej uznania. Wysokość pomocy finansowej, jaką może otrzymać grupa, zależy od wartości przychodów netto uzyskanych ze sprzedaży produktów lub grupy produktów, wytworzonych przez jej członków w poszczególnych latach. Ważne jest, że odbiorcami produktów nie mogą być osoby należące do grupy producentów, współmałżonkowie takich osób, podmioty powiązane kapitałowo lub osobowo z beneficjentem lub jego współmałżonkiem.
Wysokość pomocy od 2019 r. wzrosła i wynosi obecnie: w pierwszym roku - 10 proc. przychodów netto, w drugim roku - 9 proc., w trzecim roku - 8 proc. w czwartym roku - 7 proc., w piątym roku - 6 proc. Maksymalny limit pomocy to 100 tys. euro w każdym roku pięcioletniego okresu przyznawania wsparcia.
Wsparcia nie można otrzymać na tworzenie grup producentów zajmujących się hodowlą drobiu, wyrobami z mięsa drobiowego i jego podrobów.

ROZWÓJ USŁUG ROLNICZYCH
Do 20 listopada przedsiębiorcy, którzy świadczą usługi na rzecz rolników i chcą rozwijać swoją działalność, mogą złożyć wniosek o pomoc na „Rozwój przedsiębiorczości – rozwój usług rolniczych”.
O dotację może ubiegać się osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która jako mikro- lub małe przedsiębiorstwo wykonuje działalność gospodarczą obejmującą świadczenie usług dla gospodarstw rolnych w zakresie co najmniej jednego z następujących kodów Polskiej Klasyfikacji Działalności: 01.61.Z - Działalność usługowa wspomagająca produkcję roślinną; 01.62.Z - Działalność usługowa wspomagająca chów i hodowlę zwierząt gospodarskich; 01.63.Z - Działalność usługowa następująca po zbiorach przez okres co najmniej dwóch lat poprzedzających dzień złożenia wniosku.
Refundacji podlega do 50 proc. kosztów kwalifikowalnych,  do których zalicza się m.in. koszty zakupu lub leasingu (zakończonego przeniesieniem prawa własności) nowych maszyn, narzędzi lub urządzeń do produkcji rolnej, aparatury pomiarowej i kontrolnej, sprzętu komputerowego i oprogramowania służących do zarządzania przedsiębiorstwem, opłat za patenty i licencje. Pomoc przyznaje się i wypłaca do wysokości limitu, który wynosi maksymalnie 500 tys. zł na jednego beneficjenta.
Dofinansowanie nie obejmuje zakupu nieruchomości, rzeczy używanych, jak także kosztów robót budowlanych, leasingu zwrotnego oraz podatku VAT.
Z pomocy wykluczone są podmioty które otrzymały wsparcie w ramach działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” objętego PROW na lata 2007-2013. Co ważne, warunek ten dotyczy wnioskodawcy, a nie małżonka.

ROLNICZY HANDEL DETALICZNY
Od 21 listopada do 20 grudnia 2019 r. będzie trwał nabór wniosków na tzw. małe przetwórstwo. Tym razem jednak, i to jest nowość w PROW 2014-2020, będzie on adresowany wyłącznie do tych, którzy zajmują się lub chcą podjąć działalność w ramach rolniczego handlu detalicznego (RHD).
O pomoc będą się mogli ubiegać rolnicy lub ich małżonkowie, ubezpieczeni w KRUS z mocy ustawy w pełnym zakresie, którzy już prowadzą lub zamierzają prowadzić działalność przetwórczą i sprzedaż produktów przetworzonych w ramach rolniczego handlu detalicznego (RHD). Lista produktów przetwarzanych i jednocześnie zbywanych (wymóg łączny) obejmuje w tym przypadku m.in. przetwory z owoców i warzyw, przetwory zbożowe, oleje; wędliny, produkty mleczne.
Wsparcie jest przyznawane w formie refundacji do 50 proc. kosztów kwalifikowalnych poniesionych na realizację inwestycji. Maksymalna kwota pomocy wynosi 100 tys. zł.   
W katalogu kosztów inwestycji, na które można otrzymać dofinansowanie, są m.in. koszty zakupu maszyn, urządzeń i wyposażenia niezbędnego do prowadzenia działalności w zakresie przetwarzania produktów rolnych, koszty budowy lub modernizacji budynków wykorzystywanych do prowadzenia działalności przetwórczej, w tym koszty dostosowania pomieszczeń gospodarczych oraz pomieszczeń służących dotychczas przygotowaniu posiłków; zakupu tzw. kontenerów (obiektów budowlanych), gdzie będzie prowadzona działalność przetwórcza, pod warunkiem, że będą one trwale związane z nieruchomością; zakupu wraz z instalacją maszyn lub urządzeń do przetwarzania i magazynowania, aparatury pomiarowej i kontrolnej.
Warto podkreślić, że dofinansowanie nie obejmuje zakupu środków transportu oraz używanych maszyn, urządzeń lub sprzętu.

INWESTYCJE W NAWADNIANIE GOSPODARSTW
22 listopada 2019 r. jest ostatnim dniem na złożenie wniosku w ARiMR przez tych rolników, którzy chcą zabezpieczyć swoje uprawy przed skutkami suszy i otrzymać dotację na inwestycje w nawadnianie gospodarstwa rolnego.  
Ta nowa forma pomocy realizowana jest w ramach działania „Modernizacja gospodarstw rolnych”. Wsparciem finansowym mogą zostać objęte trzy kategorie inwestycji: ulepszające już istniejące instalacje nawadniające; powiększające obszar nawadniania; jednocześnie powiększające obszar nawadniania oraz ulepszające już istniejące instalacje.
Ubiegając się o dotację na nawadnianie należy: w przypadku ulepszenia istniejących instalacji –doprowadzić do oszczędności wody na poziomie co najmniej 10 proc.; w przypadku powiększenia obszaru nawadniania – wykazać brak znaczącego negatywnego oddziaływania inwestycji na środowisko; w przypadku inwestycji wpływających na jednolite części wód powierzchniowych lub podziemnych, których stan ze względu na ilość wody został w planie gospodarowania wodami w dorzeczu określony jako mniej niż dobry – wykazać  faktyczną (efektywną) oszczędność wody. Stąd też każda z inwestycji w nawadnianie musi mieć zainstalowane urządzenie do pomiaru zużycia wody.
Pomoc finansowa na jednego beneficjenta i jedno gospodarstwo wynosi maksymalnie 100 tys. zł, przy czym refundacji podlega 50 proc. kosztów poniesionych na realizację inwestycji (60 proc. w przypadku młodego rolnika).
Rolnicy mogą sfinansować z tego programu m.in. budowę studni i zbiorników; zakup maszyn i urządzeń do poboru, magazynowania, uzdatniania, odzyskiwania lub rozprowadzania wody, instalacji nawadniających i systemów do sterowania nawadnianiem.
Nabory dotyczące nawadniania w gospodarstwach rolnym będą ogłaszane cyklicznie.

ZAPOBIEGANIE KLĘSKOM ŻYWIOŁOWYM
Również do 22 listopada 2019 r. można składać wnioski o „Wsparcie inwestycji w środki zapobiegawcze, których celem jest ograniczenie skutków prawdopodobnych klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof”.
O przyznanie pomocy mogą ubiegać się dwie grupy odbiorców. Pierwszą są rolnicy prowadzący chów lub hodowlę nie mniej niż 50 świń, którzy chcą w swoich gospodarstwach zrealizować inwestycje zapobiegające rozprzestrzenianiu się ASF. Maksymalny limit wsparcia to 100 tys. zł. Pieniądze można przeznaczyć m.in. na budowę ogrodzeń chlewni, utworzenie lub zmodernizowanie zadaszonej niecki do dezynfekcji, zakup urządzeń do dezynfekcji, remont pomieszczeń w celu utrzymywania świń w odrębnych, zamkniętych pomieszczeniach.  
Drugą grupę stanowią spółki wodne lub związki spółek wodnych, które zamierzają zaopatrzyć się w sprzęt do utrzymania urządzeń wodnych służących zabezpieczeniu gospodarstw przed zalaniem, podtopieniem lub nadmiernym uwilgoceniem spowodowanym przez powódź lub deszcz nawalny. W tym przypadku limit pomocy wynosi 1 mln zł.
Maksymalny poziom dofinansowania w obu przypadkach wynosi 80 proc.

ODBUDOWA PRODUKCJI W GOSPODARSTWIE   
Do 31 grudnia 2019 r. mogą ubiegać się o pomoc rolnicy, którzy ponieśli w gospodarstwach straty spowodowane klęskami żywiołowymi lub wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń (ASF). Nie warto jednak czekać ze złożeniem wniosku do ostatniej chwili. Pomoc jest  bowiem przyznawana według kolejności wpływu wniosków do Agencji.
O udzielenie wsparcia w ramach działania „Inwestycje odtwarzające potencjał produkcji rolnej”  mogą ubiegać się dwie grupy rolników. Pierwszą stanowią ci gospodarze, którzy ponieśli straty spowodowane przez co najmniej jedną z następujących klęsk żywiołowych: powódź, deszcz nawalny, suszę, przymrozki wiosenne, ujemne skutki przezimowania, obsunięcie się ziemi, lawinę, grad, huragan, uderzenie pioruna. Drugą grupą są rolnicy, którzy w celu zwalczania ASF musieli wybić świnie lub zniszczyć ich zwłoki.
Przyznanie wsparcia uzależnione jest od powstania w gospodarstwie szkód spowodowanych przynajmniej przez jedną z wymienionych klęsk żywiołowych bądź strat spowodowanych wystąpieniem ASF. Warunek: miały one miejsce w roku, w którym jest składany wniosek o przyznanie pomocy lub w co najmniej jednym z dwóch lat poprzedzających rok składania takiego wniosku.
Straty w uprawach rolnych, zwierzętach gospodarskich czy rybach muszą wynosić co najmniej 30 proc. średniej rocznej produkcji rolnej lub dotyczyć składnika gospodarstwa, którego odtworzenie wymaga poniesienia kosztów kwalifikujących się do udzielenia wsparcia. Wysokość poniesionych strat z powodu wystąpienia klęski szacuje komisja powołana przez wojewodę. Na tej podstawie określana jest wysokość pomocy, jaką może otrzymać rolnik.  
Natomiast w przypadku wstąpienia ASF o pomoc mogą ubiegać się rolnicy, którym powiatowy lekarz weterynarii nakazał, w drodze decyzji, zabicie świń lub zniszczenie ich zwłok w celu zwalczania ASF oraz jeżeli na dzień wydania tej decyzji utracili co najmniej 30 proc. posiadanych świń.
Wsparcie w obu przypadkach nie może przekroczyć limitu pomocy, który wynosi do 300 tys. zł na rolnika i gospodarstwo. Refundacji podlega do 80 proc. kosztów kwalifikowalnych.

Szczegółowe informacje:  

• www.arimr.gov.pl,
• w punktach informacyjnych w biurach powiatowych i oddziałach ARiMR
• pod numerem bezpłatnej infolinii: 800-38-00-84