WIEDZA O ZAGROŻENIU – MNIEJSZE STRATY
Nadchodące miesiące letnie mogą obfitować w dni nadmiernie upalne. Wysoka temperatura to wciąż lekceważona przez ludzi przyczyna wielu dolegliwości, a nawet zgonu. Według raportu Światowej Organizacji Meteorologicznej w latach 2000-2010 najwięcej zgonów nastąpiło na skutek fali upałów, które nawiedziły nasz kontynent. Najbardziej morderczy okres to rok 2003, kiedy to w Europie w wyniku udarów cieplnych zginęło ok. 35 tys. osób. Z kolei amerykańska instytucja zajmująca się środowiskiem - Earth Policy Institute podaje, że liczba ofiar mogła sięgnąć nawet 52 tysięcy. Podobne upały nie miały miejsca w Europie w ciągu ostatnich 500 lat.
Mitem jest to, że upał osiąga swoje apogeum w godzinach południowych. Otóż najwyższe temperatury w ciągu doby notowane są między godziną 15:00 a 18:00. Natomiast w okolicach południa mamy największe promieniowanie słoneczne, a więc największe dawki niebezpiecznych promieni ultrafioletowych, które docierają do naszej skóry.
Dlatego też, aby zachować bezpieczeństwo, przy przekroczeniu 30 stopni, powinniśmy ograniczać przebywanie w pełnym słońcu do minimum między godziną 10:00 a 18:00. Zwłaszcza dotyczy to osób starszych, dzieci i wszystkich cierpiących na choroby układu oddechowego i krążenia.
Mózg nie lubi upałów
Słońce na ogół kojarzy się z wakacyjną sielanką, relaksem i pozytywną energią. Jeśli sielanka zamienia się w piekło, a intensywna temperatura powoduje u ciebie dezorientację, nudności i intensywny ból głowy - uważaj, możesz mieć udar słoneczny. Czasem mogą to być także sygnały alarmujące o udarze mózgu. Ten pierwszy nazywany jest "letnim zabójcą", zaś drugi chorobą cywilizacyjną, która zbiera śmiertelne żniwo wśród coraz młodszych Polaków.
 
Udar cieplny, inaczej porażenie cieplne to efekt przegrzania organizmu. Z kolei udar słoneczny to węższe pojęcie, które dotyczy ściśle przegrzania na skutek zbyt długiego przebywania na słońcu. Promienie słoneczne padające na skórę głowy powodują przekrwienie mózgu i opon mózgowych. Intensywne słońce doprowadza do zaburzeń mechanizmów ośrodka termoregulacji, zaburzeń gospodarki elektrolitowej i odwodnienia organizmu. Udar słoneczny może nas zaatakować podczas np. zbyt długiego plażowania, zaś cieplny podczas przebywania w dusznym aucie, które stoi w korku.

Do głównych objawów udaru cieplnego należą: wzmożona potliwość, nudności, osłabienie organizmu, rumieńce na twarzy (w ciężkim przypadku bladość), niestabilny chód, bełkotliwa mowa, mroczki przed oczami, czasem utrata przytomności. Udar słoneczny obejmuje te objawy, natomiast dodatkowo u chorego występują: intensywny ból i zawroty głowy, gorączka, drgawki, przyśpieszone tętno, zwiotczenie mięśni, nienaturalnie sucha skóra, ogólne rozbicie psychiczne.
W razie zaobserwowania objawów udaru słonecznego należy usiąść w cieniu i podać chłodne napoje (bezalkoholowe). Jeśli stan chorego nie poprawia się lub wręcz pogarsza, np. chory traci przytomność to nie podawajmy napoju, ale starajmy się ochłodzić jego ciało kostkami lodu lub strumieniem wody. Ułóżmy go w pozycji bocznej i wezwijmy pomoc medyczną.
 
Na szczęście ryzyko udaru cieplnego oraz udaru słonecznego można znacznie zmniejszyć, unikając sytuacji, które powodują przegrzanie i nasłonecznienie oraz nawadniając regularnie organizm. Szczególnie powinni uważać ludzie osłabieni, w podeszłym wieku oraz dzieci. Oznak porażenia cieplnego nie powinno się lekceważyć tym bardziej, że niektóre z nich mogą przypominać objawy wylewu krwi do mózgu.

Udar mózgu - warto wiedzieć

Udar mózgu jest niezwykle groźnym schorzeniem na tle neurologicznym. W tym przypadku jego powstanie jest znacznie bardziej skomplikowane niż w przypadku udaru słonecznego, wywoływanego przez wysoką temperaturę, której możemy unikać. Ponad 80 proc. udarów to udary niedokrwienne. Mają one taki sam mechanizm powstawania jak zawał serca - skurcz lub zator naczynia powoduje niedokrwienie i niedotlenienie tkanek. Pozostałe to udary krwotoczne (wywołane wylewem krwi do mózgu, stąd potoczna nazwa wylew). Te ostatnie w swoim przebiegu często przypominają inne jednostki chorobowe, choćby udar słoneczny.


Zagrożenie pożarowe w lasach
Utrzymywanie się bardzo wysokiej temperatury powietrza w okresach letnich, może mieć negatywne skutki dla zdrowia i życia ludzi, ruchu kołowego i szynowego, funkcjonowania systemu elektroenergetycznego i sieci wodociągowej, a także dla zagrożenia pożarowego w lasach.

Corocznie płoną setki hektarów lasów spowodowanych najczęściej bezmyślnością lu-dzi, a w czasie pożarów lasu płoną nie tylko drzewa, ale giną i zwierzęta.
Najczęstszymi przyczynami pożarów w lasach są:
•    palone w pobliżu lasu ogniska,
•    niedopałki papierosów porzucone w lesie lub w pobliżu,
•    nie dogaszone zapałki wyrzucane z przejeżdżających pojazdów,
•    przerzuty ognia z palących się traw (w wyniku wypalania),
•    iskry z pojazdów szynowych i innych,
•    umyślne podpalenia.
Aby uniknąć pożarów w lasach apeluje się do wszystkich przebywających na tych terenach o przestrzeganie podstawowych zasad:
1. W lasach i na terenach śródleśnych, na obszarze łąk, torfowisk i wrzosowisk, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu zabronione jest:
•    rozniecanie ognia poza miejscami wyznaczonymi,
•    wypalanie wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych,
•    palenie tytoniu, z wyjątkiem dróg utwardzonych i miejsc wyznaczonych do pobytu ludzi.
2. Otwartym ogniem można posługiwać się w lesie oraz w odległości mniejszej niż 100 m od jego granicy – tylko w miejscach wyznaczonych lub uzgodnionych z właścicielem lub zarządcą lasu.
3. Poruszajmy się samochodami tylko drogami oznakowanymi drogowskazami.
4. Zapamiętajmy, co określają stopnie zagrożenia pożarowego w lasach:

I - zagrożenie małe;
II - zagrożenie średnie; bądź ostrożny,
III - zagrożenie duże; nie wolno rozpalać ognisk nawet w miejscach wyznaczo-nych,  zakaz wstępu do lasu.

Każda osoba jest zobowiązana do przestrzegania przepisów przeciwpożarowych obo-wiązujących na terenach leśnych i ponosi odpowiedzialność za szkody wynikłe z nie-odpowiedniego zachowania się w lesie. Należy przestrzegać zakazów wynikających z tablic informacyjno-ostrzegawczych wywieszonych na terenach leśnych.

W jaki sposób i kogo zaalarmować po zauważeniu pożaru?
Po pierwsze: nie trać głowy! Rozejrzyj się dookoła i ostrzeż osoby znajdujące się w strefie zagrożenia. Oceń sytuację, jeżeli jest to zarzewie pożaru i zauważysz tlącą się pokrywę ściółkową, trawę, pojedyncze gałęzie na niewielkiej powierzchni (kilka m2), a także zboże lub ściernisko podejmij próbę jego ugaszenia, w tym celu wykorzystaj np.: gałęzie, koc, części ubioru, wodę (jeżeli jest dostępna), lub spróbuj przy pomocy łopaty odkryć wierzchnią warstwę ziemi by uniemożliwić rozprzestrzenianie się ognia. Nie chodzi o to, aby ryzykować życiem, ale jeśli cały pożar to kilka płonących gałęzi lub mały teren – masz szansę zapobiec jego powiększeniu.
Jeżeli jest to pożar niemożliwy do ugaszenia przy pomocy dostępnych ci środków sprawdź czy jesteś w bezpiecznym miejscu, jeśli nie – uciekaj! Jeśli pożar jest już na-prawdę duży, zapewnij sobie przede wszystkim bezpieczeństwo. Jeśli jest wiatr, a w lesie susza, możesz znaleźć się w śmiertelnym niebezpieczeństwie w niewiarygodnie krótkim czasie. Aby zwiększyć swoje szanse, przy niewielkim pożarze przemieść się tak, aby być w stosunku do pożaru od strony wiatru – czyli tak, aby przemieszczający się ogień oddalał się od Ciebie. Gdy pożar jest duży i nie możesz przejść na drugą stronę ognia – uciekaj w kierunki prostopadłym do kierunku wiatru. Jeśli wokół Ciebie jest już dużo dymu, staraj się trzymać dość blisko ziemi i zasłaniać twarz jakimś mate-riałem – np. chusteczką lub rękawem ubrania. Nie zatrzymuj się by „podziwiać” pożar. Pamiętaj – o twoim życiu mogą decydować dosłownie sekundy.
Jeżeli znajdziesz się w bezpiecznej odległości od pożaru niezwłocznie zaalarmuj straż pożarną dzwoniąc pod numer 998 lub 112. Po zgłoszeniu się dyżurnego podaj:
1. swoje imię i nazwisko,
2. możliwie dokładną lokalizację miejsca, w którym się pali; jeśli masz taką możliwość, podaj pozycję odczytaną z systemu GPS,
3. co się pali (czy jest to pożar ściółki, czy ogień objął wierzchołki drzew, czy jest to drzewostan młody czy stary, iglasty czy liściasty); w miarę możliwości określ szacun-kowo powierzchnię pożaru (np. pali się ściółka w starym drzewostanie iglastym na po-wierzchni o wielkość boiska do siatkówki),
4. czy zagrożeni są ludzie, zwierzęta gospodarskie lub budynki.
Po podaniu powyższych danych nie należy się rozłączać do chwili potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia. Przyjmujący zgłoszenie może jeszcze zażądać dodatkowych informacji.
Pamiętaj! Alarmując służby ratunkowe mów wolno i wyraźnie. Odruch zaalarmowania jak najszybciej poprzez wykrzyczenie informacji znacznie opóźnia jej przekazanie czy-niąc ją niezrozumiałą i nieprecyzyjną.
Jeśli to możliwe udaj się na drogę dojazdową do lasu, oczekuj na jednostki straży po-żarnej lub służbę leśną i wskaż im miejsce powstania pożaru.

WIEDZA O ZAGROŻENIU – MNIEJSZE STRATY

WIEDZA O ZAGROŻENIU – MNIEJSZE STRATY (6)


Pożar w blokach wielorodzinnych, obiektach publicznych i zakładach pracy

Wszystkie niemal pożary, z wyjątkiem spowodowanych wybuchem lub awarią, powstają od małych ognisk, które można ugasić przysłowiową szklanką wody. Nie powodują one przeważnie większych strat materialnych. Jeżeli jednak w krytycznym momencie zabraknie podręcznego sprzętu i środków gaśniczych lub osoby, która potrafi je prawidłowo wykorzystać, a także jeżeli pożar nie zostanie natychmiast zauważony, w krótkim czasie przyjmie on fazę małego, a następnie średniego i dużego. Staje się wówczas zagrożeniem dla zdrowia i ludzi znajdujących się na terenie danego obiektu.

WIEDZA O ZAGROŻENIU – MNIEJSZE STRATY (4) - ZAŁĄCZNIK