milkow1

Miłków jest najludniejszą wsią Gminy Podgórzyn. Zwarta i łańcuchowa zabudowa tej miejscowości ciągnie się w górę potoku Miłkówka ponad 4 km, na wysokości od 415 do 655 m n.p.m. Wioska została założona prawdopodobnie jako osada „na surowym korzeniu” w XIII wieku, przez niejakiego Arnolda, od którego imienia Miłków otrzymał swą pierwotną nazwę  Arnoldi villa circa Hysberc, a nazwa ta pojawiła się pierwszy raz w spisie dóbr biskupstwa wrocławskiego w 1305 r. W tych dawnych wiekach Miłków rozwijał się i rosło jego znaczenie wśród miejscowości Kotliny Jeleniogórskiej. Duże zniszczenia przyniosły wojny husyckie w XV wieku i wojna trzydziestoletnia. W tym czasie mieszkańcy trudnili się hodowlą owiec, żyło tu wielu cenionych cyrulików (balwierzy), którzy zajmowali się goleniem, rwaniem zębów, czyszczeniem uszu i puszczaniem krwi. W połowie wieku XVII we wsi stanął młyn papierniczy i "hamernia" - kuźnica żelaza pracująca na rudzie wydobywanej w pobliskich Kowarach, zapoczątkowując przemysłowe tradycje Miłkowa. Jednak swój dość stabilny rozwój Miłków zawdzięczał przede wszystkim zielarstwu. Karkonosze od zawsze stanowiły znakomite miejsce dla ludzi funkcjonujących daleko od społeczeństwa, ale kierujących się jego dobrem. Nieprzebyte góry obdarowywały zielarzy z Miłkowa wieloma darami, dzięki czemu specyfiki te poszukiwane były w całej Europie. Do produkcji medykamentów oprócz ziół stosowano również sproszkowane minerały, maści z węży, żab i salamander. Kres ich wytwarzaniu nastąpił dopiero pod koniec XIX w. Miłków zapisał się w kartach historii również jako ważny ośrodek reformacji. Jeden z kościołów został przejęty przez ewangelików w 1552 r. Po odebraniu śląskich kościołów protestantom, wierni z Miłkowa spotykali się na nabożeństwach w lasach masywu pobliskiego Grabowca. W 1755 r. otrzymali nowy dom modlitwy w centrum wsi, który nieużywany od 1945 r. do dziś pozostaje w ruinie i dominuje w krajobrazie. Drugi miłkowski kościół pw. św. Jadwigi to jeden z najcenniejszych obiektów sakralnych naszej kotliny. Najstarszy dokument pochodzi z 1399 r. i podaje nazwisko pierwszego miłkowskiego proboszcza: Nicolaus Berner. Kościół został zniszczony przez husytów ok. 1430 r. i został odbudowany lub wzniesiony w nowej formie w XVI wieku, na co wskazują daty 1542 i 1543 zachowane na późnogotyckim i renesansowym portalu. Kolejne rozbudowy miały miejsce około roku 1600, kiedy wydłużona została nawa w kierunku południowym i w roku 1875, kiedy wzniesiono neogotycką wieżę zwieńczoną szpiczastym hełmem oraz dodano kilka przybudówek.
Dziś koniecznie należy odwiedzić kościół pw. św. Jadwigi ze względu na jego wnętrze, w którym spotykamy dwie niezwykle cenne rzeźby; polichromowaną figurę Matki Boskiej Bolesnej z ok. 1450 roku i piękną, rzadko spotykaną na Śląsku figurę Chrystusa Frasobliwego z końca XVI wieku. Na bogactwo wystroju wnętrza składają się: renesansowe stalle z dekoracją rzeźbiarską, złocone barokowe ołtarze i chrzcielnica, klasycystyczne organy. W zewnętrznej ścianie zakrystii umieszczona została kamienna głowa, być może Mongoła, motyw często pojawiający się w kościołach pw. św. Jadwigi, która była matką Henryka Pobożnego poległego pod Legnicą w 1241 roku w bitwie z Mongołami. Na północnym murze kościoła zachował się cenny zespół siedmiu XVIII - wiecznych tablic nagrobnych karkonoskich laborantów, wspaniale dekorowanych. W murze cmentarnym znajdują się trzy krzyże pokutne - jedyne tak duże skupisko na Śląsku, a obok w ogrodzeniu pozostałość pręgierza.
Oprócz kościoła pw. św. Jadwigi warto obejrzeć materialne ślady feudalnego wymiaru sprawiedliwości  - kamienny pręgierz („słup hańby”), postawiony tuż przy kościele i murowaną szubienicę na odsłoniętym wzgórzu na wschód od Miłkowa. Pręgierz powstał tuż po wojnie trzydziestoletniej na rozkaz właściciela wsi, który obawiał się wystąpienia ludności przeciwko feudalnemu właścicielowi. Natomiast szubienica miłkowska to typ szubienicy studniowej, a do dziś na Śląsku zachowało się ich tylko 6. Pierwszej egzekucji dokonano w 1684 r., a ostatniej w roku 1715. W 2007 r. na szubienicowym wzgórzu przeprowadzono badania archeologiczne, w czasie których oczyszczono wnętrze szubienicy, a w jamie grobowej odsłonięto szkielet mężczyzny, który poddano dalszym badaniom we Wrocławiu.
Atrakcją Miłkowa jest też jego pałac. Z renesansowego dworu został przebudowany na okazały, trójskrzydłowy pałac, który po zniszczeniu przez ogień odbudowano i do dziś można go podziwiać w barokowo-klasycyzującej formie. Intrygującą mieszkanką pałacu była pewna hrabina interesująca się zielarstwem. Miejscowa ludność wierzyła, że odkryła ona formułę eliksiru wiecznej młodości, a jej śmierć uznano za nieprawdziwą. W 1796 r. Miłków zakupił hrabia Bernhard von Matuschka, uznany botanik, autor cenionego zielnika i opisu flory Śląska. Jego potomkowie pozostawali właścicielami pałacu i rozległych dóbr do końca II wojny światowej. Po wojnie w pałacu zamieszkiwali pensjonariusze domu opieki społecznej, a w zabudowaniach gospodarczych mieścił się PGR. Lepsze czasy nadeszły w latach 70-tych, kiedy Państwowe Gospodarstwo Hodowlane z Wojanowa uruchomiło cieszący się dużym powodzeniem ośrodek wypoczynkowo - jeździecki, przy którym powstał oddział Towarzystwa Miłośników Konia w Polsce. W latach 90-tych pałac znalazł się w prywatnych rękach. Do dziś właściciele pragną przywrócić budowli dawną świetność. Dawną rezydencja panów na Miłkowie jawi się dość skromnie. Wewnątrz ocalała marmurowa klatka schodowa, kilka kominków i boazerie. Ale turysta powinien wybrać się do zabytkowego parku tworzącego ponad 200 okazów starodrzewia, w którym dominują okazałe lipy, dęby, jawory i buki.
Miłków oferuje turystom miejsca noclegowe w pensjonatach i gospodarstwach agroturystycznych, camping w pobliżu basenu oraz Cyrkland – bajkowe miasteczko, w którym podziwiać można występy artystów sztuki cyrkowej lub przejechać się na wielbłądzie. W okolicy, przy drodze do Jeleniej Góry stoi Leśny Bank Genów Kostrzyca, jednostka organizacyjna Lasów Państwowych, która jako jedyna w Polsce realizuje czynnie postanowienia Konwencji z Rio`92, w zakresie ochrony różnorodności biologicznej. Z Miłkowa blisko również do Karpacza, Kaplicy św. Anny nad Sosnówką, a osoby interesujące się pomnikami dendrologicznymi powinny wybrać się na spacer aleją kasztanowców.